Het laatste distillerybezoek van de whiskyvakantie van Ivar en mij was de Auchentoshan distillery in Clydebank, vlakbij Glasgow. Eerder bezochten we al de Glenkinchie en Oban distillery.

De reis

De reis was natuurlijk weer geweldig. We begonnen door Gencoe en kwamen vrij snel op de route van de West Highland Way uit, een wandelroute die ik in 2013 al had gelopen. Je kunt in die omgeving wel foto’s aan het nemen blijven, iedere richting geeft een geweldig uitzicht. Het is bijna jammer dat je moet opletten op het verkeer als je achter het stuur zit, zeker omdat ze daar aan de andere kant van de weg rijden. Dat is trouwens niet altijd waar… We probeerden op onze route zoveel mogelijk ‘witte’ weggetjes te nemen, dat zijn de kleinste weggetjes waar je niet links of rechts kon rijden, midden op de weg betekent links en rechts tegelijkertijd rijden. Een tegenligger was op zo’n weg altijd wel een leuke uitdaging. Natuurlijk stopten we op de tijd om van de geweldige vergezichten te genieten.
De weg langs Loch Lomond (het grootste zoetwatermeer van Schotland) was ook weer prachtig. We reden wel aan de andere kant van waar we tijdens de West Highland Way gelopen hadden, we keken dus over het water naar de WHW wandelaars…ik moet zeggen, ik werd meteen weer een beetje jaloers.
Voorbij Loch Lomond reden we de Loch Lomond distillery voorbij om naar Clydebank te gaan, de thuisbasis van de Auchentoshan distillery.
(klik op onderstaande foto’s om ze te vergroten, het is de moeite waard)

Auchentoshan

De naam spreek je uit als  OKH-un-TOSH-un en betekent ‘hoek van het veld’ (de oorspronkelijke gaelic naam is Achadh an Oisein).
De whisky heeft twee bijnamen, namelijk Glasgow’s malt whisky en ‘breakfast whisky’ vanwege z’n zoet en sprankelend karakter.
De distillery staat er al sinds 1823 (sinds de invoering van de Excise Act dus) en is nooit gesloten geweest. Ik zal je alle overnames van toen tot nu besparen, tegenwoordig is Beam Suntory de eigenaar van de distillery. De distillery is in 1969 helemaal herbouwd, dus het gebouw is helemaal niet zo heel oud (ik ben ook van 1969 :-D).

Bij binnenkomst was het heel lekker rustig, enkele mensen in het bezoekerscentrum, rondsnuffelend tussen alle leuke hebbedingetjes.
We meldden ons aan voor een tour, het bleek dat we de enige waren voor de tour die over een half uur zou starten. We hoopten vurig dat er niemand meer zou komen, een privé tour is natuurlijk wel erg fijn.
En, ja hoor…niemand. Fijn!
We werden rondgeleid door een dame die er wel plezier in had om een privé tour te geven. Ik was toen wel erg geïnteresseerd in whisky, maar “McMountain Tasting” bestond toen nog niet. Dus, onze vragen gingen niet echt de diepte in, helaas. Toch hadden we een erg leuk onderhoud met haar, het was een hele gezellige rondleiding.

Een tour in een distillery begint bijna altijd bij de mashtun en de gristhopper. Ook bij Auchentoshan wordt de gemoute gerst besteld bij een mouterij, dus geen moutvloer of iets dergelijks.
Ik zal verder in deze blog niet over de technische aspecten van het maken van whisky uitweiden. Als je stap voor stap wilt lezen hoe whisky wordt gemaakt, lees dan de pagina “Hoe wordt whisky gemaakt?”.
Het mooie van deze tour was dat we overal foto’s mochten maken en dat hebben we ook dankbaar gedaan. Ik heb niet overal de beste foto’s gemaakt, ze waren immer alleen voor mezelf bestemd. Ik gebruik ze hier toch maar…excuses als er een paar tegenvallen.

De mashtun (waar de wort gemaakt wordt) staat in een aparte ruimte waar ook de gristhopper staat. Ze waren op dat moment wort aan het maken, er komt dan een mooie warme gloed van moutgeur uit de mashtun. Het grappige is dat ik die geur wel herkende, terwijl ik dat hier voor het eerst zo rook.
We gingen verder naar de washbacks, de grote vaten waar de wash (duh) oftewel het bier wordt gemaakt. De timing was best goed, in iedere washback zat bier in een ander stadium. De eerste van vier werd net gevuld met wort, de tweede was volop aan het gisten en de laatste stond op het punt om leeg gepompt te worden.
De vloer waarop we lopen is een verhoogt plateau, de washbacks zijn namelijk zo’n vijf meter hoog.
Ik vroeg wat de wash precies was, het antwoord was “Een beetje zuur bier, zo’n 7-8% alcohol waarbij geen hop of andere smaakmakers zijn gebruikt”. Volgens mij keek ik erg geïnteresseerd want ze vroeg of we het wilde proeven. Natuurlijk! Ze haalde een hoeveelheid wash uit de ton met een soort mini-melktuit aan een ketting (zie foto), ze proeven bijna altijd aan de wash voordat die naar de wash still gaat.
Nou, ze had niets teveel gezegd, dat bier was niet geschikt voor in de pub…

Op pad naar de volgende ruimte, het still huis. Dat is altijd het pronkstuk van een distillery, de stills staan er vaak prachtig en statisch opgesteld. Ook hier mochten we gewoon foto’s maken, vaak wordt gezegd dat dit gevaarlijk is vanwege alcoholdampen. Larie als je het aan mij vraagt…
Bij Auchentoshan destilleren ze drie keer, in tegenstelling tot bijna alle andere distillery’s in Schotland. De eerste is de wash still, die is verantwoordelijk voor de eerste slag op zo’n 94 graden. De output is low wines met zo’n 25% alcohol.
De tweede is de intermediate still. Die kookt bij zo’n 85 graden en de output is sap (ik weet niet hoe ze dat noemen) van zo’n 50-60% alcohol.
De derde still, de spirit still brengt het verder naar zo’n 81% alcohol. Dat is in Schotland het hoogste niveau, geen enkele andere Schotse distillery maakt een spirit met zo’n hoog alcoholpercentage.
Om een idee te geven van de sterkte van hun new make spirit (het is nog geen whisky omdat het nog niet in vaten heeft gelegen), mochten we een drupke proeven van een demo-fles die daar stond. Normaal laat ze alleen maar zien dat het een transparante vloeistof is en bij een niet zo’n grote groep mogen ze ook ruiken aan de spirit.
In Schotland staat alles boven 80% ABV te boek als gif en mag het niet geconsumeerd worden. Dus, een drupke maar…maar dat was ook wel genoeg om een beeld te krijgen van de sterkte en de smaak. Grappig genoeg zit er wel smaak aan de spirit, terwijl 70% van de smaak nog gemaakt moet worden in de vaten.

Ook erg indrukwekkend is de spirit safe, die is natuurlijk een stuk breder vanwege de intermediate still.

De weg vervolgde zich naar de warehouses. Ook daar konden we gewoon tussen de vaten lopen. De geur in zo’n warehouse is erg bijzonder, je snuift ‘the angels’ share’ echt op. Auchentoshan heeft dunnage warehouses, dus erg mooi nostalgisch. Hier mochten we binnen geen foto’s maken, maar wel vanuit buiten de deur naar binnen…dat dan weer wel.
De laatste halte is het proeflokaal, de ruimte waar je dan een paar drams krijgt. Ook die was erg mooi en stijlvol ingericht. We kregen de drams in een klein potje mee omdat we met de auto waren. Die hebben we dezelfde avond nog geproefd in een pub in Edinburgh.

Daar was ook het einde van de tour, een hele mooie tour. Auchentoshan is een eerlijke distillery die er hard aan werkt om een mooi product neer te zetten. Een bezoek aan deze distillery kan ik van harte aanraden. Kom dan wel op een moment dat er geen andere mensen met een tour mee willen, dat is echt leuker.

In de giftshop heb ik nog een leuk dingetje meegenomen (naast een flesje sap). Een stuk duig van een whiskyvat. Aan de bovenkant hebben ze vier uitsparingen gefreesd, deze staat met vier glencairn glazen bovenop mijn schoorsteenmantel.